Kawa rozpuszczalna jest na rynku od lat 50 XX wieku. Miała być sposobem na przechowywanie nadprodukcji brazylijskiej kawy. Amerykańscy żołnierze pili ją na frontach II wojny światowej. Polubili ją na tyle mocno, że na potrzeby armii wykupiono roczną produkcję. W 1938 roku produkcją kawy rozpuszczalnej na masową skalę zajęła się natomiast firma Nescafe.
Obecnie w niektórych krajach udział w rynku kawy rozpuszczalnej osiąga nawet do 50%. Niektóre szacunki wskazują, że w Wielkiej Brytanii jest to aż 75%. W Polsce 10% ogólnie sprzedawanej kawy stanowią odmiany instant.
Jak powstaje kawa rozpuszczalna
Współcześnie kawę rozpuszczalną wytwarza się na dwa sposoby.
Pierwszy polega na suszeniu ziaren poprzez wymrażanie czyli liofilizacji. Z dwóch, współcześnie praktykowanych metod, ta jest zdecydowanie bardziej kosztowna, ale pozwala na otrzymanie kawy rozpuszczalnej najwyższej jakości. Na czym polega? Ekstrakt kawowy umieszczany jest w komorze o bardzo niskiej temperaturze (- 40 do – 50 stopni Celsjusza), skutkiem czego cząsteczki zawartej w stężonym naparze wody tworzą kryształki lodu. W kolejnej komorze powstały półprodukt osuszany jest w warunkach bardzo niskiego ciśnienia. Ta niezwykle nowoczesna metoda, pozwala na zachowanie naturalnego aromatu i smaku kawy. Dzięki temu uzyskuje też wyraźną przewagę nad drugą z metod. W 1963 firma Maxwell House zaczęła reklamować kawę otrzymywaną w procesie liofilizacji, która była „dobra do ostatniej kropli”. Inni producenci szybko przyjęli ten pomysł i w kilkadziesiąt lat później zdecydowana większość kaw rozpuszczalnych pozyskiwano w tym procesie.
Druga metoda produkcji to tzw. osuszanie rozpryskowe. Ekstrakt kawowy wraz z gorącym powietrzem jest tutaj rozpryskiwany w komorze, gdzie pod wpływem wysokiej temperatury cząsteczki wody odparowują, pozostawiając tylko suchą, sproszkowaną kawę. Jest to metoda nieporównywalnie bardziej prymitywna, co nie pozostaje obojętne dla smaku i aromatu powstałej kawy. Konieczna dla procesu wysoka temperatura pozbawia bowiem otrzymany produkt większości cech, które cenimy w kawie szczególnie. Jej aromat jest znacznie uboższy.
Skład kawy rozpuszczalnej
Kawa rozpuszczalna doceniana jest przez wiele osób z uwagi na łagodniejszy smak niż kawa mielona. Daje również subtelniejszy efekt pobudzenia. Zwykle mówi się, że filiżanka kawy naturalnej zawiera ok. 120 mg kofeiny, a rozpuszczalnej ok. 65 mg. Wartości te są zawsze przybliżone, gdyż faktyczna wartość zależy od wielu czynników – gatunku kawy, sposobu przygotowania oraz składu.
Czy kawa rozpuszczalna jest zdrowa?
Kawa rozpuszczalna jest odwodnionym ekstraktem z ziaren. Jej wpływ zdrowotny jest zbliżony do tego z kawy świeżo parzonej. Rozpuszczalna ma mniejszą zawartość cholesterolu niż kawa z ekspresu. Jeśli jest to dla nas ważne kryterium, najlepiej sięgnąć po kawę filtrowaną. Ilość antyoksydantów jest zbliżona do świeżej kawy, a niektóre badania mówią nawet o ich zagęszczeniu. Warto sprostować także informację, że kawa rozpuszczalna jest bardziej kaloryczna od palonej. Filiżanka kawy rozpuszczalnej zaparzonej z jednej łyżeczki (2 g) bez mleka i cukru to zaledwie 1,5-2 kcal. To dokładnie tyle samo, co w podobnie przygotowanej kawie naturalnej.
A Wy? Wolicie kawę tradycyjną czy rozpuszczalną? A może również mieliście styczność ze smakowymi kawami rozpuszczalnymi? Jakie są Wasze ulubione?